Duitse belastingen

Dit hoofdstuk is ook van belang voor mensen die ervoor gekozen hebben om als Nederlands binnenlands belastingplichtige te worden behandeld.

Globale uitleg

Het Duitse stelsel van inkomstenbelasting lijkt veel op het Nederlandse bronnenstelsel zoals wij dat kenden van vóór 2001. Allerlei inkomensbronnen worden eerst netto gemaakt door de aftrekbare kosten van die bron eraf te halen; dan worden de inkomsten uit de bronnen bij elkaar opgeteld; daarna worden nog werkelijke of forfaitaire bedragen afgetrokken in verband met buitengewone lasten en met wat overblijft wordt een tabel geraadpleegd om de te betalen belasting te weten te komen.

Anders dan in Nederland verwacht de fiscus dat u elke aftrekpost aantoont met bewijzen.

(Echt)paren kunnen ieder apart en gezamenlijk aangifte doen. Dit heet getrennter Veranlagung resp. Zusammenveranlagung. Bij laatstgenoemde vorm worden beider inkomens “gemiddeld” om de verschuldigde belasting te berekenen. Tezamen met de individuele keuzemogelijkheid om wel of niet als binnenlands belastingplichtige te worden behandeld alsmede met de vrije keuze over de verdeling van gemeenschappelijk inkomen en aftrekposten over de partners, biedt dit in sommige situaties interessante mogelijkheden om uw fiscale positie optimaal in te richten.

Bronnen

De belangrijkste bronnen waaruit het belastbaar inkomen samengesteld is:
>        Boerenbedrijf en bosbouw
>        Zelfstandig bedrijf
>        Vrij beroep
>        Arbeid in loondienst
>        Kapitaal
>        Verhuur en pacht
>        Overig inkomen (o.a. koerswinst)

De eerste drie bronnen vallen onder de regels van wat boekhoudkundig als winst op te vatten is.

Het inkomen van de bronnen 4 t/m 7 is per bron: de inkomsten minus de Werbungskosten (kosten aanschaf, veiligstelling en onderhoud van de bron); uiteraard met een uitgebreide jurisprudentie.

Verrekeningen

Binnen een bron kunnen positieve en negatieve posten onbeperkt met elkaar verrekend worden. Vanaf boekjaar 2004 ook tussen de bronnen.

Echter, kunnen (vanaf 2009) negatieve opbrengsten van inkomen uit vermogen, niet verrekend worden met de andere bronnen, wel met positieve inkomsten uit vermogen van volgende jaren.

Belasting over de bronnen

Of de inkomsten ook daadwerkelijk tot een belastingheffing leiden hangt er de bronnen 1 t/m 6 vanaf of dat inkomen in Duitsland of elders verdiend is. De gehele exercitie moet echter wèl doorgenomen worden om de juiste tariefgroep te berekenen. Er geldt namelijk een Progressionsvorbehalt: het te belasten inkomen wordt belast tegen het tarief dat zou hebben gegolden als het hele wereldinkomen in Duitsland belast was geweest.

De optelsom van de netto inkomensbronnen (bruto – Werbungskosten) wordt “Gesamtbetrag der Einkünfte” genoemd.

Van het Gesamtbetrag der Einkünfte wordt afgetrokken:
>        Verlustausgleich
>        Sonderausgaben
Dit levert op: “Einkommen”

Na aftrek van de Außergewöhnliche Belastungen (met name Kinderfreibetrag en bijzondere ziektekosten) levert dit de Bemessungsgrundlage op waarmee de belasting wordt bepaald.

Stelsel in Schema

Uitleg per bron en aftrekpost

Het gaat te ver om hier een volledige uiteenzetting van het Duitse belastingstelsel te geven, niettemin enkele aspecten die voor veel mensen van belang zullen zijn en vooral bezien vanuit het oogpunt van de nieuwe emigrant.

Pensioen

Zoals gezegd worden uitkeringen uit de particuliere sector in Duitsland belast en uit de overheid in Nederland (zie echter onder de inleidende zinnen van dit hoofdstuk: ook voor overheidspensionarissen is dit desalniettemin van belang).

Pensioenen uit de particuliere sector, stamrechten en lijfrenten worden fiscaal veel vriendelijker belast dan in Nederland. Tijdens onze aankoopbegeleiding kunnen wij u in contact brengen met specialisten op dit gebied. Zie ook de belastingservice.

VUT, SUM, FPU etc

Wij weten niet zeker hoe de VUT precies in het belastbare inkomen wordt betrokken; één en ander zou (bron: team GWO) afhangen van de wijze waarop de werkgever het VUT-fonds financiert: op omslagbasis en/of reserveringsbasis (meestal: omslagbasis).

Bij een tweede telefoontje enige tijd daarna werd als criterium genoemd of de betaalde premie al dan niet aftrekbaar was voor de inkomstenbelasting. In het geval de premie in aftrek genomen werd voor de Ib (en dat is normaliter het geval) dan valt de VUT in het normale schijventarief.

Voor deelnemers van de belastingservice wordt dit op individuele basis uitgezocht.

Inkomen uit vermogen

(vanaf 1 januari 2009 is de belastingheffing hierop aanzienlijk gewijzigd).
Er geldt een forfaitair tarief.  Vooralsnog wordt verwezen naar het forum voor een beschrijving.

Koerswinsten

(Private Veräußerungsgeschäfte)
Aandelen die voor 1 januari 2009 zijn gekocht, worden belast onder het oude regime (koerswinsten binnen een jaar, worden belast, koersverliezen zijn aftrekbaar).

Winsten en verliezen op aandelen die ná 1 januari 2009 zijn gekocht, worden tegen een forfaitair tarief belast. Een nadere beschrijving van de regeltjes wordt in een later stadium gegeven.

Alimentatie

Tot maximaal €14000 per ontvanger.
Let op: striktere voorwaarden dan in Nederland om de alimentatie in aftrek te nemen:
>        de ontvangende partij moet elk jaar toestemming geven (op een speciaal formulier verkrijgbaar bij uw Finanzamt), en kan deze ook weer intrekken, en
>        u moet de belastingdienst om een bevestiging vragen dat dit inkomen bij uw ex belast wordt.

Er zijn belastinggidsen in omloop waarin gesteld wordt dat de ontvanger (uw ex) niet in het buitenland mag wonen. Dit is onjuist. Op grond van § 1a Abs 1 EstG mag de ex-partner ook in een EU-land wonen.

Alimentatiebetalers zullen meestal voor het Nederlandse regime kiezen: ergo is de alimentatie in NL aftrekbaar en in Dld waarschijnlijk ook (misschien niet als u “ongelukkig gescheidenen” bent).

Kindergeld

Bedraagt vanaf 1 januari 2009 per kind per maand!

Eerste en tweede kind   € 164
Derde kind                      € 170
Volgende kinderen         € 195

als u verder onder de Nederlandse volksverzekeringen valt?
Het recht op Kindergeld cq Teilkindergeld kan alsvolgt worden samengevat:

1  Alleen Kindergeld als geen van de ouders werkt in Nederland.
2  Uitsluitende kinderbijslag indien beide ouders of de enige ouder uitsluitend werken/werkt in Nederland.
3  Kinderbijslag (+ eventuele kindertoeslag) aangevuld met Teilkindergeld indien de ene ouder (ook) werkt in Nederland en de andere ouder niet werkt of (ook) werkt in Duitsland.
4 Werkt (één van u) wel in Nederland, maar bestaat voor het kind geen recht op kinderbijslag (ouder dan 18 jaar etc) en zou er wel recht op Kindergeld bestaan in  Duitsland, dan krijgt u toch Kindergeld.