Emigratie

Als u in Duitsland gaat wonen, betekent dat ook dat u zich hier vestigt. U moet hiervoor aan een aantal formaliteiten voldoen.
Vereisten voor vestiging: EU-nationaliteit, zelf in levensonderhoud en ziektekosten kunnen voorzien.

Gemeente

Eerst moet u zich in Nederland bij uw oude gemeente afmelden. Hierbij moet u zich legitimeren en moet u ook pas/identiteitskaart van uw partner/kinderen meenemen. Als u dit niet vanzelf krijgt, vraag dan om een bewijs van uitschrijving.

Als u uw nieuwe adres achter laat krijgt u eventuele aanslagen en oproepen voor verkiezingen toegestuurd. Ook wordt de ambassade ingelicht over uw bestaan.

U kunt zich niet meer dan 5 dagen van te voren uitschrijven (ga dus niet te vroeg naar het gemeentehuis).

NB: bij een verhuizing binnen Nederland hoeft u zich niet af te melden omdat de nieuwe gemeente dat voor u doet; nu dus wel.

U moet zich, net als in Nederland, bij de nieuwe gemeente aanmelden; u doet dat bij het Einwohnermeldeamt. Hiervoor is nodig: een bewijs van uitschrijving uit uw oude gemeente en een paspoort/identiteitsbewijs;  kosten: gratis. Een uittreksel van het geboorteregister hadden wij niet nodig.
Als u het niet vanzelf krijgt, vraag dan om een Anmeldebestätigung. Die heeft u nodig voor van alles en nog wat.

Voor EU-burgers is de aanmelding bij de gemeente tevens de aanmelding voor het recht op verblijf. Neem de betreffende documenten alvalst mee. Zie hieronder

Verblijfsvergunning

Als EU-burger hoeft u niet meer apart een verblijfsvergunning aan te vragen, als u in één van volgende categoriën onder te brengen bent:
-          werknemer, werkzoekende, in opleiding/studerend
-          zelfstandige die zijn beroep elders (in Nederland) uitoefent
-          zelfstandige die een groter bedrijf in Duitsland begint
-          zonder bedrijf of beroep (arbeidsongeschikten en gepensioneerden) met inkomen en ziektenkostenverzekering
-          huwelijkspartner, kinderen jonger dan 21 en ouders (inwonend)
-          in een aantal bijzondere situaties, hier verder niet behandeld

U bent dan zgn “Freizügigkeitsberechtigter”. De aanmelding bij de gemeente is dan voldoende. U krijgt na enige tijd een bewijsje toegestuurd dat u “Aufenthaltsrecht” hebt.

Neemt u bij uw aanmelding bij de gemeente daarom een bewijs mee dat u onder een bovenvermelde categorie valt (werknemers: loonstrook, gepensioneerden/studenten: bewijs van inkomen + polis ziektenkostenverzekering). Niet alle gemeenten vragen om deze documenten; een telefoontje vooraf (zoek in telefoonboek onder “gemeindeverwaltung” , “stadtverwaltung”, “gemeinde” of “samtgemeinde”) voorkomt dat u voor niets gaat.

Een samenwonende partner zonder zelfstandig inkomen heeft in theorie dus geen recht op verblijf. In de praktijk zijn wij daarmee echter nog nooit op problemen gestuit.

In uitzonderingsgevallen kan het verblijfsrecht geweigerd of ingetrokken worden als u een gevaar vormt voor de openbare orde of volksgezondheid.

: Als u in Duitsland als zelfstandig gevestigd ondernemer uw beroep of bedrijf wilt uitoefenen, heeft u tevens een Gewerbeanmeldung nodig. Bij het Einwohnermeldeamt kunt u dit verder navragen.

: Er zijn verder geen wettelijke belemmeringen zoals woon- of vestigingsvergunning. (In sommige gemeenten in Nederland was het bijvoorbeeld heel lang in zwang om geen woonvergunning af te geven of inschrijving te weigeren als u een koophuis onder een bepaalde prijs had gekocht.) In zeer zeldzame gevallen maakt een overheid, meestal een gemeente, gebruik van haar voorkoopsrecht. De notaris controleert vooraf of dit het geval is en of die overheid daarvan gebruik wenst te maken.

Verhuizing

De verhuizing zelf is niet anders dan een verhuizing binnen Nederland: opzeggen nutsbedrijven, adreswijzigingen, post-verhuis-service etc. U hoeft niets in te klaren of iets dergelijks (tenzij het om een bedrijfsverhuizing gaat).

Nationaliteit

U kunt gewoon Nederlander blijven. Als u daar prijs op stelt kunt u terzijnertijd de Duitse nationaliteit aanvragen.

In het grensgebied wonen echter talrijke “Duitsers” die de Nederlandse nationaliteit al generaties hebben behouden; één van de motieven hiervoor was dat men dan geen dienstplicht hoefde te vervullen.

Paspoort of ID-kaart verlengen

U kunt uw paspoort alleen nog verlengen bij de consulaten in Düsseldorf, Berlijn en München. Verder kunnen grensbewoners terecht bij de Gemeente Enschede.

Meer informatie vindt u op de site van het Nederlands Consulaat respectievelijk van de Gemeente Enschede.

Om de rompslomp te vermijden van a) het verkrijgen van pasfoto’s volgens het Nederlandse model en b) de reis en wachttijd naar een Consulaat, kunt u een pas met nog een korte looptijd beter

.